Ieder jaar vraagt De Optimist de nieuwe lichting afgestudeerden van schrijfopleidingen in Nederland en Vlaanderen om hun eindwerk in te zenden. In DE NIEUWE LICHTING presenteren wij fragmenten uit dat werk en stellen wij de schrijvers van de toekomst voor. Myrthe Oomen die afstudeerde bij Creative Writing aan ArtEZ University of the Arts schreef een prachtig essay dat gaat over het verlangen om opgevangen te worden en over hoe een landschap dit verlangen kan beantwoorden. De sfeervolle illustratie is gemaakt door Joost Halbertsma.

Pogingen het boerenbestaan te vangen in woord of beeld maakten ook begin twintigste eeuw de tongen los, zo ondervond Grant Wood. Achter ‘American Gothic’ gaat meer schuil dan een oogopslag doet vermoeden, met tandartsen die model staan voor authentieke boeren, tegenstrijdige uitspraken van Wood over zijn bedoeling met het schilderij en de vernieling van de Dust Bowl, die zich in onze eeuw door intensieve landbouw zou kunnen herhalen.

Met 'Jassen' schreef spokenwordartiest Marieke Bertha een intrigerende tekst die het midden houdt tussen bekentenisliteratuur, een essay en een reportage. Ontstaan naar aanleiding van de eerste corona-uitbraak, de eerste lockdown en anti-racismeactivisme voor KOZP.

Op speelpleinen door heel Amsterdam hangen bokszakken; Marieke de Groot besluit daar tijdens de pandemie gebruik van te maken. In het boeiende essay ‘Spelenderwijs’, onderzoekt Marieke het concept ‘spelen’. Want wat zijn de voorwaarden, wat zijn de regels en hoe leren wij – als kinderen, maar óók als volwassenen – onze plek in de wereld te vinden door middel van spel? De speelse illustratie is gemaakt door Amber Pieren.

Een essay van Maaike Rijntjes over Suzanne Césaire, over een planeetonderzoeker, en over de mogelijkheden van surreële poëzie.

Zwijgend staan we tegenover elkaar, de vuisten gebald. De hond loopt met zijn staart tussen de poten slalommend om onze verwijten heen. De verwarming loeit de kamer warm. Toch trillen mijn handen wanneer ik mijn haar uit mijn gezicht veeg. Vanbinnen groeit de onrustige kluwen verdriet die ik al maanden probeer te sussen met alles […]

Een man met een baard, donker haar, veel haar, borsthaar, beenhaar, een paar verdwaalde rugharen, maakt driftige armgebaren tijdens het bellen. Zijn vrouw, topless, gifgroene bikinibroek, spreidt haar handdoek en daalt neer. Een kind gilt. Een man met een witte rug en rode nek, een tatoeage van een doodshoofd op de kuit, bodyboard onder de […]

Ik moet mijn werkkamer opruimen. Mijn room of my own staat vol met verhuisdozen, schilderijen in bubbeltjesplastic, nog meer dozen, plastic mappen met administratie, een oude, bestickerde koffer. Er staat een piepkleine televisie met bol scherm en antenne, die zelfs in de tijd dat hij bij mijn moeder in de woonkamer stond, al belachelijk oud […]

Gedurende de hele maand maart vindt online het literair festival Nieuwe Types plaats, een jaarlijks festival over de toekomst van de literatuur. Vanaf 1 maart kunnen (digitale) festivalbezoekers zich onderdompelen in het werk van nieuwe schrijvers, nieuwe verhalen en nieuwe vertelvormen. Om het festivalgevoel te vergroten, stelden we samen met Nieuwe Types een speciaal Optimist-festivalpakket […]

Tijdens de ‘intelligente lockdown’ moet ik regelmatig denken aan Jonas, de profeet in de buik van de vis.    Drie dagen en nachten zit hij daar, in de blubberige buikmassa – wanhopig, maar op een bepaalde manier ook veilig, ver weg van het woeden van de wereld. Wat doe je in de buik van een […]

Inleiding van de vertaler: De blik van de eeuwige reiziger Daan Pieters Mauricio Ruiz (Mexico City) woont na tussenstops in de Verenigde Staten en Noorwegen al geruime tijd in België. Na zijn carrière als telecomingenieur besloot hij een andere weg in te slaan en tegenwoordig verdient hij zijn brood hoofdzakelijk als journalist en schrijver. Hij […]

I. ‘Hier,’ zei mijn grootvader, en hij gaf me een dikke, zwarte Penguinpocket met een grijze rug. ‘Als je dit uitleest, van begin tot eind, ga je naar de hemel.’ ‘James Joyce’ stond met witte letters op de kaft. Ulysses. Hij had het boek letterlijk kapotgelezen: de bladzijden zaten los in de omslag, een dik […]

I: De oplawaai Toen Viktor & Rolf jaren geleden tijdens hun zomergastenavond een scène van Al Pacino lieten zien was ik daarvan onder de indruk. Het was een moment uit Angels in America, een tv-serie uit 2003, naar het bekende toneelstuk van Tony Kushner uit 1991. Pacino’s personage, Roy Cohn, fulmineert tegen zijn dokter, die […]

‘Niet lekker in mijn vel.’ Het is een zin die ik de afgelopen jaren vaak heb gebruikt, tegen vrienden, ouders en mezelf. Een cliché dat soms verhult hoe je je echt voelt, variërend van een flinke griep tot een sudderende depressie. In mijn geval was het angst, die even heftig en onverwacht als een golf […]

In samenwerking met De Nieuwe Garde – een platform dat de krachten van de literaire, culturele en wetenschappelijke velden verenigt, en die inzet om beloftevolle schrijvers hun weg in de essayistiek te laten vinden – publiceert De Optimist met gepaste trots en groot enthousiasme ‘Verhalen die bijna geen verhalen zijn. Over Alice Munro’, een essay van Max Hermens. Van […]

In samenwerking met De Nieuwe Garde – een platform dat de krachten van de literaire, culturele en wetenschappelijke velden verenigt, en die inzet om beloftevolle schrijvers hun weg in de essayistiek te laten vinden – publiceert De Optimist met gepaste trots en groot enthousiasme ‘Speelse sleur’, een essay van George Vermeij. Drie computerspelletjes over de monotonie en zinloosheid van […]

Waar de dood heilig is, gebeurt online shaming al snel. De Duitse satiricus Shahak Shapira bestrafte happy tieners bij het Berlijnse Holocaustmonument, door van hun selfies wrange Auschwitzcollages te maken. Met YOLOCAUST ontrafelde hij zo de grenzen van toerisme, maar zei ook: ‘Fout. Mag je niet doen.’ Krakau heeft ook zo’n plek: het Plein van […]

Door voor zwart-wit te kiezen leg je de nadruk op de vorm. Een van de krachtigste voorbeelden van dat principe is het oeuvre van Kara Walker (1969). Deze Amerikaanse kunstenaar werd bekend door haar zeefdrukken waarop silhouetten een hoofdrol spelen: zwarte figuren, enkele witte uitzonderingen daargelaten, die oppervlakkig bekeken zo uit Jip en Janneke lijken […]

Je ziet de dingen pas werkelijk uit je ooghoeken, als je eigenlijk ergens anders mee bezig bent. Het is net of de werkelijkheid zich dan gepasseerd voelt, het niet neemt en zich aan je opdringt. Harry Mulisch, Twee vrouwen   Elke keer als mijn geliefde terug naar Londen vertrekt laat hij meer achter dan alleen […]

De Optimist vroeg de nieuwe lichting afgestudeerden van schrijfopleidingen in Nederland en Vlaanderen om hun eindwerk in te sturen. In DE NIEUWE LICHTING presenteren wij fragmenten uit dat werk en stellen wij de schrijvers van de toekomst voor. Op deze zonnige herfstdag stellen wij aan u voor: Max Urai, pas afgestudeerd aan Creative Writing Artez. Hoe ben je […]

De Optimist vroeg de nieuwe lichting afgestudeerden van schrijfopleidingen in Nederland en Vlaanderen om hun eindwerk in te sturen. In DE NIEUWE LICHTING presenteren wij fragmenten uit dat werk en stellen wij de schrijvers van de toekomst voor.  Deel 2: Wiebe Brouwer. Wiebe studeerde aan de Schrijversvakschool Amsterdam met essay als hoofdvak. Afgelopen zomer behaalde hij zijn […]

Lowlands 2017 lijkt al weer zo lang geleden, maar met de prachtige teksten van onze sprekers geniet De Optimist nog even na. Sluit je ogen, waan je in de blubber in Biddinghuizen en kom, volg eens workshop Onschuld door niemand minder dan Walter van den Berg! Vandaag ga ik het over mezelf hebben, maar eigenlijk gaat […]

In augustus 2015 werd een Hongaarse vrachtwagen gevonden langs een snelweg in Oostenrijk, de bestuurder was verdwenen, in het laadruim werden de dode lichamen van 71 mensen gevonden. Na dat nieuwsbericht wilde Hannah van Wieringen naar Lesbos, Griekenland, iets doen. Ze reisde af met een vriendin en begon na deze reis aan een essay, waaruit ze […]

‘Mysteries. We love mysteries. Life is filled with them. But some are very abstract.’ David Lynch, tv-interview met Charlie Rose, 1997. Vorig jaar liftte ik naar Spanje en belandde ik na acht dagen in San Sebastian. Daar vond ik via de Airbnb-app op m’n telefoon een goedkope slaapplek in Sevilla, mijn volgende bestemming. De volgende […]

In januari 2017 gingen wij aan de slag met vorm en stijl. Essay Miriam Rasch over de noodzaak van een nieuwe avant-garde. Sonnet Paul Bezembinder schreef een gedicht in de klassieke sonnetvorm. Kort verhaal Marjolein Takman schreef drie versies van hetzelfde korte verhaal. De Stijlestafette Deelnemers van De Stijlestafette schreven een variatie à la Queneau […]

Aan alles komt een eind, dus ook aan De Stilist. Maar voor we overstappen naar ons volgende hoogtepunt (de Poëzieweek), eerst nog een fijn essay van Miriam Rasch. De letteren hebben een nieuwe avant-garde nodig. En dan niet de avant-garde van de modebladen en architectenbrillen, en ook niet de avant-garde van Silicon Valley-disruption. Nee, een avant-garde […]

Niemand weet waar Diemen haar Diemerplein aan te danken heeft. Het winkelcentrum behelst onder meer drie drogisten, twee slijterijen en de grootste supermarkt in wijde omtrek. Dit imposante aanbod heeft waarschijnlijk met de nabijheid van ’s lands hoofdstad te maken, maar nergens is de invloed daarvan minder voelbaar dan hier. Het zou moeilijk zijn een […]

De poster is weg. Jarenlang hing hij voor het raam van een leegstaand pand in de Muiderstraat. Ik reed er vaak langs met de fiets, stopte dan even, vroeg me vervolgens af waarom ik dat deed en fietste weer door.

Het is iets van twintig minuten lopen van mijn kot in Anderlecht naar het pand van deBuren. Als ik binnenkom zitten mijn collega’s achter hun bureaus naar hun computers te kijken. Niemand heeft het licht nog aangedaan. “Goedemorgen,” zeg ik. “Heb je het gehoord?” zegt Ronald. “Wat?” Tijdens mijn wandeling heb ik niets gezien, niks […]

Voor themamaand De Germanist gingen we op zoek naar de Duitse tegenhanger van De Optimist. Die vonden we in online pdf-tijdschrift Das Prinzip der sparsamsten Erklärung – een eigenzinnig online magazine dat essays en korte verhalen van (nog) onbekend Duits talent publiceert. Essays en verhalen die zo mooi zijn dat we onze lezers er ook van wilden […]

Der Germanist geht immer wieder weiter. Deze week laten vier auteurs in een reeks mini-essays hun Duitsland aan ons zien. Meezing-Matthäusen, stroef verlopen schoolreisjes, bijzondere instrumenten en een andere kijk op Kafka – het komt allemaal voorbij. Roelof ten Napel sluit af. *** 1. Franz Kafka, romantisch ventje In februari 1913 schrijft Franz een brief aan […]

Der Germanist geht immer wieder weiter. Deze week laten vier auteurs in een reeks mini-essays hun Duitsland aan ons zien. Meezing-Matthäusen, stroef verlopen schoolreisjes, bijzondere instrumenten en een andere kijk op Kafka – het komt allemaal voorbij. Vandaag vertelt Maria Bilbija ons over haar jeugd in Twente. *** De muren waren zalmroze. Ik was hier niet […]

Der Germanist geht immer wieder weiter. Deze week laten vier auteurs in een reeks mini-essays hun Duitsland aan ons zien. Meezing-Matthäusen, stroef verlopen schoolreisjes, bijzondere instrumenten en een andere kijk op Kafka – het komt allemaal voorbij. Luuk Schokker bijt het spits af! *** Het schijnt niet meer dan zeven seconden te duren voor iemand een […]

‘Mijn ooms stonden op het dak en bliezen op hun bazuinen’, hoorde ik mijn vader ’s avonds laat een keer tegen mijn moeder zeggen. Ik had allang moeten slapen, ving een paar flarden van hun gesprek op, ‘ooms’, ‘bazuinen’, ‘dak’, en sliep in. Zo geheimzinnig was het dat ik nooit verder heb durven vragen, maar […]

Van activistische graffitiartiest naar Kunstenaar op de Kunstmarkt Eind augustus liet Banksy de wereld kennismaken zijn nieuwe, groots opgezette project Dismaland, een parodie op Disneyland. Het idee sloeg aan: kranten en andere serieuze media schreven erover en op mijn Facebook-tijdlijn werd de berichtgeving rondom Dismaland gretig gedeeld. De consensus leek te zijn dat Banksy het […]

In de folklore wordt het konijn meestal gezien als een lafaard par excellence. Veel wordt er niet over het beest gezegd; áls er al iets over hem wordt gezegd, wordt hij meestal niet geprezen, en als hij al wordt geprezen, is dat om de snelheid waarmee hij zich uit de voeten kan maken

Vincent Bakkum vertelt over twee oude vrienden. Ik denk veel aan mijn kraaien. Overal zie ik ze en hoor ik ze, maar of het ‘mijn’ kraaien zijn weet ik niet. Zullen ze mij nog herkennen en misschien op afstand gadeslaan? Soms blijft er wel eens een zitten tot ik hem dicht genaderd ben, maar als […]

  Mijn broer is dood. Al drie jaar, maar ik heb er nog last van. Zo langzamerhand wil ik wel eens een oplossing voor alle nieuwe problemen die zijn dood heeft opgeleverd, dus ik ben ze op gaan schrijven. Binnenkort – mark my words – heb ik ze uitgezocht. Daarna doe ik mijn jas aan, […]

  Ooit zag de toekomst eruit als ‘Servo-Servant’ MM47. De plastic robot werd in 1964 in elkaar geknutseld door de Zwitserse ingenieur Claus Scholz. Zijn knieën konden niet buigen, uit zijn lijf hingen losse draden en zijn gezicht was een driedimensionaal kubistisch schilderij, gemaakt van autokoplampen en andere afgedankte elektronische voorwerpen. Desondanks voerde Claus Scholz […]

Nikki Dekker las een boek over seks en wat vrouwen daar mee willen. Het bracht haar op uiteenlopende gedachten; over mannen die porno afzweren en een geestelijke gezondheidstest uit de jaren 70. Vrouwen willen seks. Dat is het grote nieuws waarmee Daniel Bergner van Wat Vrouwen Willen een bestseller maakte. In tegenstelling tot het oude fabeltje […]

Julien Staartjes schreef voor De Kapitalist een essay over Nescio’s De Uitvreter en het belang van leven, genieten en onbevreesd zijn.   Helemaal niks. Hij is “Goddank heelemaal niks.” Als we Gods hand, die hier ongetwijfeld niets mee van doen heeft, buiten beschouwing laten, kunnen we vaststellen dat Japi, het hoofdpersonage uit Nescio’s De Uitvreter […]

Fotograaf Marieke de Bra exposeerde onlangs in ‘creatieve vrijplaats’ Amsterdam Roest haar fotoserie ‘Ik hou van hobby’s’. Ze fotografeerde bodybuilders, maar ook Mickey Mouse-liefhebbers, preparateurs en hardrockers. Het resultaat bleek onderwerp van discussie; Marieke ontdekte dat waar het hobby’s betreft sympathie en vooroordelen lijnrecht tegenover elkaar kunnen staan.   Marieke de Bra – ‘Ik hou […]

Speciaal voor De Optimist schrijft beeldend kunstenaar Lotte van Geijn regelmatig over kunst die haar blik wist te vangen. De derde aflevering van Blikvanger gaat over handen. Ik kijk naar mijn handen, ik draai ze om en weer terug, om en weer terug, om en weer terug. Ik beweeg iedere vinger afzonderlijk, kijk naar de […]

De Optimist eet; eet je mee? In het kader van onze thema-maand over eten laten we schrijvers, dichters en redacteuren vertellen wat hun favoriete ‘eet-fragment’ is in woord, beeld of geluid. Hieronder schrijver Willem Claassen over de boterham met spek van Wipneus en Pim, boekredacteur Rebecca Wilson over ‘The Fish’ van Lydia Davis, schrijver Roos van […]

De Optimist zou de Optimist niet zijn als er niet ook aan de themamaand eten een seksueel randje zou zitten. Het waren niet culinaire hoogstandjes, serieuze recensies, sterrenrestaurants of tv koks die tijdens het redactieberaad als eerst opkwamen, maar de vermeende sekslust die bepaalde etenswaren zou opwekken. Afrodisiaca, het woord is wonderbaarlijk genoeg niet te […]

We openen de thema-maand over eten met een essay over zestiende-eeuwse eetschilderijen en hedendaagse foodporn. Eet smakelijk!   Op een zestiende-eeuws schilderij van Joachim Beuckelaer is het meteen duidelijk wat het onderwerp is: die man daar in de verte, die net binnenkomt. Toch? We zouden ons hoofd eerbiedig laten zakken, de handen vroom gevouwen, als […]

Carmen Felix gaat graag op zoek naar de schoonheid in het alledaagse, het lelijke en het banale. Onderwerpen waarover het makkelijk klagen is beschouwt zij voor ons met een roze bril in de nieuwe rubriek ‘Carmen Felicitas’. Haar tweede gelukslied gaat over de Hollandse kerst.   Kneuterige kerst Laten we de Hollandse kerst gewoon in […]

Schrijver Roos van Rijswijk geeft zich over aan een krekelcatharsis. ‘Wat je hoort,’ zegt een Amerikaans enthousiaste vrouwenstem, ‘is een opname van krekelgeluiden. Er zijn twee tracks, één wordt op normale snelheid afgespeeld, de ander is vertraagd. Krekels hebben een kortere levensduur dan mensen. Hun geluiden zijn vertraagd naar het equivalent van de menselijke levensverwachting.’ […]

Ter ere van het vijfjarig bestaan van De Optimist schreef Sonja Schulte een essay over jarig zijn, waarbij ze zichzelf de vraag stelde: wat is een verjaardag? Als u dit leest ben ik net jarig geweest, terwijl ik dit schrijf moet die dag nog komen. Ik ben eenendertig geworden en met vrienden en familie samengekomen […]

De tentoonstelling die weer hoop gaf Voor sommige mensen zal de hele museumdiscussie in eerste instantie overbodig lijken. Er is helemaal niets mis met het klassieke museum dat op enige afstand van de kunstpraktijk een waardevolle collectie aanlegt en deze op functionele wijze tentoonstelt. Een museum moet niet de concurrentie aan willen gaan met de […]

Illustratie: Gemma Pauwels Vroeger vond ik weinig spannender dan mensen afluisteren. Als klein meisje zat ik ineengedoken bovenaan de trap te luisteren naar de gesprekken van mijn ouders. Vaak vond ik ze niet interessant, maar de spanning om betrapt te worden terwijl je je neus in andermans zaken steekt, werkte verslavend. Mijn zusje had precies […]

Speciaal voor De Optimist zal beeldend kunstenaar Lotte van Geijn regelmatig schrijven over kunst die haar blik wist te vangen. De tweede aflevering van Blikvanger gaat over de kunst van de oester, de parel en de zee. Vannacht had ik de vreemdste maar mooiste droom ooit. Er kwamen parels uit mijn kut; glanzend en mooi […]

Carmen Felix gaat graag op zoek naar de schoonheid in het alledaagse, het lelijke en het banale. Onderwerpen waarover het makkelijk klagen is beschouwt zij voor ons met een roze bril in de nieuwe rubriek ‘Carmen Felicitas’. Haar eerste gelukslied gaat over de Veronica-gids. Beeld: Juliëtte Verberk   Het geluid van het voluptueuze Veronica Magazine […]

Emily Kocken, schrijver en kunstenaar, bezingt haar liefde voor (en verlangen naar) San Francisco.   Ik was op reis en ben weer thuis. Zelden verlangde ik zo snel al naar de plaats waar ik op vakantie was. Ondanks een hevige jetlag (heftiger dan eerdere keren), slapeloosheid in de nacht, vermoeidheid overdag, spastische darmen en suizende […]

Een jaar of veertien moet ik geweest zijn toen ik het las. In een muziekblad – de titel zal ik verdrongen hebben – lichtte Noel Gallagher van Oasis toe waar ‘Wonderwall’ over ging. Namelijk: nergens over. Ja goed, over een meisje, misschien, zou kunnen, maar dat was ook maar een kwestie van interpretatie. En teksten […]

Sinds ik in een studentenhuis zonder centrale verwarming of kabel woon, kijk ik weinig TV. In de vakantie paste ik twee weken op de kat in mijn ouderlijk huis en deed weinig anders dan lang douchen en televisie kijken. Ik zapte meerdere keren langs een reclame over pulp-vrij sinaasappelsap van een bekende fruitsapfabrikant. ‘Wel het […]

Speciaal voor De Optimist zal beeldend kunstenaar Lotte van Geijn regelmatig schrijven over kunst die haar blik wist te vangen. De eerste aflevering van Blikvanger gaat over de ‘pulpcollages’ van Joe Webb. ‘I wish I had been born 100 years ago.’ Met deze zin eindigde kunstenaar Joe Webb onlangs een interview. Webb begon jaren geleden […]

Met de voeten in de journalistieke aarde Half september vindt in Amsterdam-Noord de eerste editie van Read My World plaats. Dit festival richt zich met name op documentaire literatuur: literatuur die zich op het snijvlak van journalistiek en fictie bevindt. Tijdens deze eerste editie is er speciale aandacht voor Egypte en Palestina. Meer dan tachtig […]

Frank Heinen, schrijver en columnist, bestrijdt zijn pessimisme met de liefde voor het schrijven. Illustratie: Ellis van der Does Nog niet zo heel lang geleden kocht ik een bank. (Nee, het zit anders). Nog niet zo heel lang geleden ging mijn vriendin met haar moeder naar de Ikea om voor mij een bank te kopen. […]

Een interview met illustrator en graphic novelist Jaron Beekes, wiens tweede boek Epstein. Het brein achter de Beatles onlangs verscheen. In gesprek over de Beatles en Spinoza, tragische hoofdpersonen en gepuzzel met tekstballonnen. ‘Ik tekende voor ik kon schrijven.’ Jaron en ik kennen elkaar van de Vrije Universiteit in Amsterdam. In 2000 begonnen we tegelijk […]

Schrijver en redacteur Carmen Felix wentelt zich in de warmte van de mijmering.  De vraag ‘waar word je gelukkig van?’ wordt door velen steevast beantwoord met tamelijk saaie dingen als ‘de geur van versgemaaid gras’, ‘chocola’, ‘de liefde’, ‘mijn kinderen’, ‘Caro Emerald luisteren met het raam open’ of ‘seks’. Hoewel ik altijd de eerste ben […]

Er is veel te doen om Zwarte Piet, want waarom is hij eigenlijk zwart? Veel mensen vinden dit aanstootgevend: een blanke Sinterklaas met zwarte hulpjes – dat is racistisch, een overblijfsel uit het tijdperk van de slavernij. Die slavernij werd in de gebiedsdelen van het Koninkrijk der Nederlanden pas in 1863 afgeschaft, terwijl de eerste […]

Filosoof, literatuurwetenschapper en blogger Miriam Rasch brengt een full circle ode aan het zwart. Een ode aan het zwart – kan dat wel als gelegenheidsoptimist? Toegegeven, het zwart is allereerst het angstaanjagende, overrompelende zwart, dat je kan omsluiten als plotseling invallend duister – zo ondoordringbaar dat je bijna niet durft te ademen. Een groot doek […]

Fantastische digitale bouwsels; fictie of non-fictie? Vanaf het moment dat ik het werk van Filip Dujardin ontdekte, was ik meteen geïntrigeerd. In mijn zoektocht naar meer informatie over de kunstenaar, stuitte ik op deze stelling die mijn enthousiasme nog verder aanwakkerde: “De ‘fictieve’ architectuur van de Belgische fotograaf en kunstenaar Filip Dujardin stelt een terugkeer […]

Dit essay is geschreven in opdracht van Literair Productiehuis Wintertuin, voor de filosofische theatervoorstelling De Concurrent. Begrippen als ‘kapitalisme’ en ‘economie’ hebben door de tijd heen een andere betekenis gekregen. Zo zijn we van een markteconomie naar een marktsamenleving gegaan waarin alles te koop is. Joost Heijthuijsen wil deze alomvattende economie niet langer enkel aan […]

Schrijver, kunstenaar en multiblogger Basje Boer in woord en beeld over haar liefde voor haatlezen en de aantrekkingskracht van het flutverhaaltje van Fifty Shades of Grey. Drie jonge vrouwen zitten buiten op een bankje ijs te eten, of iets hips als frozen yoghurt. In èlke vrouwenfilm of -serie komt wel een scène op een bankje […]

Tekst en redactie: Nynke Vissia Je zou hem een ontdekkingsreiziger op huis- tuin- en keukenniveau kunnen noemen. Cassander Eeftinck Schattenkerk trekt niet de wijde wereld in om betoverende landschappen te fotograferen; hij kweekt ze zelf, in eigen habitat. Brine 4 Eeftinck Schattenkerk studeerde Woord en Beeld aan de Vrije Universiteit Amsterdam en vervolgens Fotografie aan […]

Als ik de luiken van de Jan Luijkenstraat open, tuimelen er allerhande geschiedenissen naar buiten. Uit elk huis weer andere. In deze groene long, die het Willemspark verbindt met de grachtengordel, hebben elites en geschiedenissen vrij spel. Dat is niet alleen omdat iedereen – zolang de verbouwing duurt – via Jan Luijkenstraat nr. 1 – […]

Stefanie Hesseling (lolalovesthis.blogspot.com) over kunstenaar en vriendin Roos van der Vliet. Roos was het nieuwe meisje in mijn klas. Ze had lang donker haar en gaatjes in haar oren. Ze was acht jaar oud en kwam uit Dordrecht. Dat vond ik mooi klinken, Dordrecht. Gezien het feit dat op die leeftijd de naam van een […]

Een schrijnend essay van Maria Foerier over omgaan met autisme, in 2011 genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs Klein

Donker, kort haar. Donkerrode lippenstift, sterk aangezette wenkbrauwen en zwart omrande ogen. Moderne jurk. Zo moeten de vrouwen in de kunstkringen van de jaren ’20 en ’30 er uit gezien hebben. De tentoonstelling Die Andere Seite des Mondes van de Kunstsammlung NRW in K20 Düsseldorf, richt zich op deze vrouwen; pioniers van de avant-garde. Centraal […]

Optimist-redacteur Harmen van der Meulen begon aan een ode aan zijn favoriete boek, maar eindigde met een aanklacht tegen Nederland Leest. Het zal niet veel mensen ontgaan zijn, of misschien wel, maar feit is dat Nederland Leest weer is begonnen. Deze actie van de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB), de stichting met […]

Tekst: Mahlee Plekker Regelrecht uit het depot en ongepolijst? De zoekterm ‘Timmerfabriek’ levert bij Google in eerste instantie een flinke lijst timmerfabrieken op. Adequaat, maar niet als je op zoek bent naar een tentoonstelling die zichzelf profileert als ‘het grootste tijdelijke museum voor moderne kunst in Europa.’ De goéde Timmerfabriek ligt aan het eind van […]

De wijze waarop piraten verbeeld worden op het witte doek zegt iets over de kijkers, over ons zelf. Want onze piraten zijn wij zelf.     De verrassende en vernieuwende manier waarop Johnny Depp in Pirates of the Caribbean: The Curse of the Black Pearl (2003) het karakter van zeeroverskapitein Jack Sparrow vertolkte sloeg aan […]

Beeld: © Rafaël Rozendaal Rafaël Rozendaal noemt het internet zowel zijn canvas als zijn museum. Hij doelt daarmee op het ‘museum’ www.newrafael.com, dat meer dan veertig kunstwerken toont. Elk werk bestaat uit een website die één picturale ruimte omvat en in dat opzicht zijn ze inderdaad vergelijkbaar met schildersdoeken. De websites zijn echter meer dan […]

De Britse schrijver Geoff Dyer wordt wel eens ‘possibly the best living writer in Britain’ genoemd, maar volgens redacteur Harmen van der Meulen is dat misschien nog te weinig lof. Hasj roken, vreemdgaan en de klassiekers uit de wereldliteratuur lezen, op kosten van de overheid. Dat klinkt goed, toch? Misschien heb je morele of andere […]

Tekst: Maarten van Riel Onlangs sprak ik met een vriend op het terras over de gruwelijkheden die zich tijdens de oorlog in het voormalige Joegoslavië hebben voltrokken. Net toen ik wilde vertellen over de moordpartij in Visegrad stond een vrouw op van de tafel naast ons. “Heren, zo is het wel mooi geweest.” Ze beende […]

Tekst: Joost Heijthuijsen De omgeving van mijn oude middelbare school is de omgeving van Dood van een leraar, de debuutroman van journalist, schrijver en oud-docent Cyrille Offermans. Ik had gehoopt dat dat er niet toe zou doen, maar de docent die mij de regels van fictie en literair engagement leerde voegt nu zelf te veel […]

De tekst is opgedragen aan de Franse bassist Jean Bordé, ‘contrebassiste militant de l’improvisation libre’ (aldus Jazz Magazine). De beschrijving is die van de eerste minuten van een optreden in Parijs van het Frans-Nederlandse kwartet DIKTAT. Ik kruiste mijn armen en keek afwachtend naar de man met de contrabas. Het was doodstil in de smalle, […]

Tekst: Maarten van Riel In de vorige eeuw waren Céline, Nabokov, Grass, Hilsenrath, Camus en Gogol niet meer dan onbekende namen voor mij. Op de boekenplank boven mijn bed prijkten slechts vijftien boeken die mijn goedkeuring konden wegdragen – hoofdzakelijk omdat ze gevuld waren met vieze praat. Uiteraard behoorden de boeken van Ronald Giphart (1965) […]

Beeld: © Rob Funcken Portretschrijven houdt in dat je je fantasie loslaat op een foto.Wat zie je, wat gebeurt er buiten het kader, wat speelde zich voor en na deze momentopname af? Deze rubriek laat zien dat een foto inderdaad meer dan duizend woorden zegt. Tel maar. In de krochten van het nachtleven Ysbrand sloot […]

[slickr-flickr tag=”Bram2″] Schaduwen spelen met spiegelingen, fel daglicht met een draaideur, de cijfers twee, zes en vijf met de ruimte tussen hen in. Achter de ruit hangt een zilveren lijst die een groot wit vlak omkadert. Pontificaal opgehangen, voor iedereen duidelijk te zien. En toch is er geen enkel spoor van een boodschap. Waar je […]

Optimist-redacteur en Ajaxliefhebber Jeroen Pen stond oog in oog met zijn held en beleefde daarbij een moeilijk moment. Naar aanleiding van deze ervaring reflecteert hij op heldendom, idolatrie, supportersliefde en een roodwitte stropdas. Een grijs pak draagt hij, een wit overhemd eronder. Daarover een rode das met witte spikkels. De witte spikkels besluit ik te […]

Tekst: Miriam van Ommeren Muziek en beeld: Kiki Dierenliefde. Ik ben ermee geboren en opgegroeid, letterlijk. Ik ben dol op dieren, echt stapelgek. Elke hond die ik tegen kom wil ik aaien, ook als die hond aan de overkant van de straat loopt. Mijn hart slaat een slag over als ik een konijn zie en […]

[slickr-flickr tag=”Isabella1″] Isabella Rozendaals jachtervaringen wekken in eerste instantie een tweeslachtige indruk. Ze beschrijft op haar blog uitbundig hoe ze opgaat in het jagen, hoe ze een zelf neergeschoten fazant de nek omdraait en het later, met het schort voor en de geslepen messen in haar handen, doodgemoedereerd ontdoet van zijn ingewanden. Haar blog toont […]

Dimitri Verhulst (1972), mijn literaire held der zuiderburen, schreef een nieuwe roman getiteld De laatste liefde van mijn moeder. De Groene Amsterdammer, Het Parool en de Volkskrant waren weinig enthousiast over het nieuwe boek. En dat is opvallend, want Verhulst is een gevierd schrijver die in 2009 de Libris Literatuur Prijs won voor Godverdomse dagen […]

Nederlanders en sexplaatjes: het blijft behelpen. Zou onze taal er gewoonweg niet geschikt voor zijn? Het enige goede Nederlandstalige nummertje op dit gebied – voor zover ik weet – is de single ‘Sex’ van The Scene, uit 1986. Verder wordt in het Nederlandstalige sexlied het zaakje altijd in het humoristische, ja zelfs boertige getrokken. Johnny […]

Beeld: Het Internet Als groot liefhebber van films enerzijds en seks anderzijds, lag het in de lijn der verwachting dat de twee elkaar eens zouden ontmoeten. Terugdenkend aan de films die ik in mijn leven gezien heb; aan alle fantastische openingsscènes, slotscènes, sleutelscènes, romantiek, geweld en intrige, kom ik tot de schokkende ontdekking dat ik […]

Door Fleur de Weerd en Maarten van Riel Beeld: Danibal Volgens een recente studie in opdracht van het Comité 4&5 mei heeft negentig procent van de Nederlanders zich verzoend met ‘de Duitsers’. Precies zeventig jaar na de destructieve wereldoorlog lijken de meeste wonden dus geheeld. Maar, zo rijst de vraag, waarom moesten we ons eigenlijk […]

Beeld: © Fiep Westendorp Een langzame maar gevaarlijke aardverschuiving bedreigt een belangrijk onderdeel van ons cultureel erfgoed, namelijk het theedrinken. Hoewel thee al vaker object van spot is geweest, is het nu slachtoffer geworden van een nodeloos grievende aanval met als enige doel politiek gewin. Dit terwijl het drinken van thee bij uitstek een rustgevende, […]

Hoe groot sommige popsterren soms ook lijken, er zijn er maar weinig goed genoeg voor de eeuwigheid. Michael Jackson, God hebbe zijn ziel, staat onbetwist op één. Ook Prince, hoewel nog onder de levenden, zullen we ons over twintig jaar nog steeds herinneren. Continentaal maar daarom niet minder groots: Serge Gainsbourg – onlangs nog vereerd […]

Beeld: Willem Jansen In november las ik Eating Animals van Jonathan Safran Foer. Halverwege het boek besloot ik dat ik vegetariër zou worden, maar bleef nog wel gewoon vlees eten. Na de jaarwisseling, besloot ik, vanaf dan zou ik geen vlees meer eten. Ik vond dat een mooi voornemen. Het kiezen van een datum in […]

Beeld: (c) Het Internet The Sopranos: mocht u deze langlopende HBO-serie over een rijk en modern, doch disfunctioneel Italiaans-Amerikaans gezin niet kennen, dan heeft u waarschijnlijk de afgelopen negen jaar in een Belgische kelder opgesloten gezeten. Of u houdt gewoon niet van goede televisie, dat kan ook. Whatever floats your boat, zou ik willen zeggen. […]

Beeld: (c) Torand Productions, Inc. In september van dit jaar ging op de Amerikaanse televisiezender The CW de eerste aflevering van 90210 in première: een tienersoap over een familie uit Kansas die zich vestigt in het Amerikaanse walhalla van plastische chirurgie en plastische ego’s: Beverly Hills. Voor wie nu denkt ‘dat hebben we eerder gezien’ […]

Tussenstops: Punk, Tupac Shakur, Australië, Charles Bukowski en beer shits.   Eigenlijk moet ik beginnen bij Charles Bukowski. U moet begrijpen, voordat m’n moeder me op m’n negentiende een dichtbundel van deze man kado deed, las ik niet veel meer dan muziekbladen. En dan niet eens de bevlogen, zelfgemaakte en politiekcorrecte bladen die veelvuldig circuleerden […]

De vraag hoe men in vroeger tijden, en nu, tegen kleurlingen aankeek en –kijkt lijkt een populaire vraag te zijn. Dit jaar presenteerde de Nieuwe Kerk in Amsterdam de tentoonstelling Black is Beautiful, waarin de verbeelding van de zwarte mens in de Nederlandse kunst vanaf 1330 tot nu werd getoond. In Utrecht laat de Australische […]