beeld essay
Lumineus – Filip Dujardin
Door Nynke VissiaFantastische digitale bouwsels; fictie of non-fictie?
Vanaf het moment dat ik het werk van Filip Dujardin ontdekte, was ik meteen geïntrigeerd. In mijn zoektocht naar meer informatie over de kunstenaar, stuitte ik op deze stelling die mijn enthousiasme nog verder aanwakkerde:
“De ‘fictieve’ architectuur van de Belgische fotograaf en kunstenaar Filip Dujardin stelt een terugkeer voor naar de esthetiek van Le Corbusier.”
Als overtuigd ‘Corbu’-aanhanger sinds mijn bezoek aan de beroemde La Chapelle Notre Dame du Haut in Ronchamps (Frankrijk), besloot ik de ‘Corbusier van de contemporaine fotografie’ onder de loep te nemen vanuit deze stelling, die in mijn ogen een enorm compliment behelst. Ik dook in mijn bibliotheek van de moderne architectuur, bladerde naar Le Corbusier en vond dit citaat:
“Architectuur is het meesterlijke en nauwkeurige spel met volumes, bijeengebracht in het licht” – Le Corbusier
Ik was verrast; wat een mooie analogie! Dujardin ‘speelt’ immers op een wel heel hedendaagse manier met volume en licht. Al spelend met de digitaal manipuleerbare waarheidsgrenzen van het ‘schrijven met licht’ (fotografie), creëert hij zijn eigen bouwkunstige volumes. Le Corbusier zag het Modernisme als de kunststroming van ‘lyrische expressie’ en ja, ook de digitale ficties van Dujardin kunnen met deze beschrijving uitstekend worden getypeerd.
In andere artikelen over Dujardin’s werk die ik vond, viel mij op dat de titel van de serie vaak tot de aanname leidde dat de ‘ficties’ uitvoerbaarheid zouden missen. Dat geldt wel voor een aantal, maar lang niet voor allemaal, dacht ik, en ik legde het voor aan bevriend bouwkundige en architectuurhistoricus Cornelis van Wieren. “Ik heb bijna alle gebouwen bekeken en heb weinig constructief onmogelijks gezien”, zei hij. “Onlogisch soms, maar onmogelijk, nee. Als iets van beton lijkt, hoeft het dat niet daadwerkelijk te zijn. Er kan bijvoorbeeld een staalconstructie onder een (dunne) betonbekleding verborgen zitten. Hierdoor zijn grote overspanningen mogelijk. En zolang een voorgevel met verschillend afgemeten en verdeelde kozijnen niet dragend is, behoort ook dat tot de bouwtechnische mogelijkheden.
Of het logisch is, is dus in sommige gevallen een tweede. Maar waarom zou men de creaties van Dujardin niet kunnen bouwen en bijvoorbeeld het Star Wood Hotel van Frank O. Ghery en Rem Koolhaas’ CCTV hoofdkwartier in Bejing wel?”
Le Corbusier speelde ook met de schijn van onmogelijkheid. In De architectuur van de 20e eeuw schrijft Jonathan Glancey over de constructie van La Chapelle Notre Dame du Haut: “Waarop rust het dak eigenlijk? Op slanke stalen zuilen die in de dikke betonnen muren zijn verzonken”.
Maar wat illustreert een vergelijking in dit geval nou mooier dan (voor)beelden?
Le Corbusier’s Chapel Le Notre Dame du Haut in Ronchamps, Frankrijk. Foto: Liao Yusheng
Kijk naar de willekeurige plaatsing van raampjes in de kapel van Le Corbusier en zie hoe Dujardin een vergelijkbare willekeurigheid toepast.
Filip Dujardin – ‘Fiction’
Le Corbusier’s Hooggerechtshof in Chandighar, India. Foto: Paul Prudence
Filip Dujardin – ‘Fiction’
Ik pretendeer niet uit deze illustratie conclusies te kunnen trekken over de stelling waarmee ik dit verhaal begon, maar hoop een paar aardige overeenkomsten te schetsen tussen twee kunstenaars wier beider werk ik bewonder.
Piet Mondriaan zei ooit: ”We moeten de kunst vergeten en schoonheid realiseren”. Laat de aannemers dan maar snel beginnen met bouwen!
—
Filip Dujardin studeerde Kunstgeschiedenis (specialisatie Architectuur) en Fotografie in Gent. In 2008 raakte hij internationaal bekend met de serie ‘Fictions’
Lees meer van Nynke Vissia
Lumineus – Cassander Eeftinck Schattenkerk
Door Nynke VissiaTekst en redactie: Nynke Vissia Je zou hem een ontdekkingsreiziger op huis- tuin- en keukenniveau kunnen noemen. Cassander Eeftinck Schattenkerk trekt niet de wijde wereld in om betoverende landschappen te fotograferen; hij kweekt ze zelf, in eigen habitat. Brine 4 Eeftinck Schattenkerk studeerde Woord en Beeld aan de Vrije Universiteit Amsterdam en vervolgens Fotografie aan […]
Lees meer uit de categorie beeld essay
Die Andere Seite des Mondes; Lady Gaga avant la lettre
Door Mahlee PlekkerDonker, kort haar. Donkerrode lippenstift, sterk aangezette wenkbrauwen en zwart omrande ogen. Moderne jurk. Zo moeten de vrouwen in de kunstkringen van de jaren ’20 en ’30 er uit gezien hebben. De tentoonstelling Die Andere Seite des Mondes van de Kunstsammlung NRW in K20 Düsseldorf, richt zich op deze vrouwen; pioniers van de avant-garde. Centraal […]